Reacties
111 reacties op “Reacties”
-
Hoi,
Ik heb 2 testen laten doen om te kijken wat de resultaten eigenlijk zeggen. Helaas 2 verschillende testen gebruikt, de verschillen zijn heel groot, de eerste keer in april, Normec kwam ik om een SOM van 2.0 de tweede keer in juni, Cotecna-test kwam de SOM slechts op 0,28.Van net boven de norm naar ruim onder. 1e test testte 10 eieren(mix van kippen), tweede test maar 1 (van een 1,5 jarige kip). 1e test was net na periode van afscherm plicht 2de test na periode van droogte(? weet ik niet meer zeker)
Sja nu weet ik dus niet of het verschil komt door de verschillende meetmethode, de tijd of de kip.
Kan iemand helpen met interpreteren?
@sitemanager wil je dat ik de 2de test ook instuur?-
Hoi! Graag de tweede test ook insturen, als ik dan een email ontvang kijk ik graag mee!
Pfastest.nu vraagt om een afgietsel van 1 ei, maar je kan ook de inhoud van 10 eieren zelf goed mengen en daar een deel van opsturen.
-
-
Hallo allemaal,
Mag ik jullie iets vragen. Ik heb onlangs een test laten doen bij pfastest.nu, de goedkoopste, maar in de uitslag halen ze microgram en nanogram door elkaar. Nu lees ik verder dat deze website hun uitslag ook niet accepteert. Dus eigenlijk wil ik het opnieuw doen. Nu vraag ik mij af of ik beter eerst een grond onderzoek kan doen, of gewoon opnieuw een eieronderzoek via een andere aanbieder en dan is de vraag welke.
Alvast bedankt voor de reactie,
Sam
-
Dank voor je reactie! Pfastest.nu heeft halverwege mei aanpassingen gedaan waardoor ik die rapporten nu wel op de kaart kan zetten. Ik zie zo snel geen verkeerd gebruik met eenheden?
Ik ben wel meer metingen aan het verzamelen waar vaker is getest omdat daar veel variatie lijkt te zijn: https://pfasinkaart.nl/analyse/#Consistentie_op_locatie
-
-
Fantastisch initiatief Dreas! Dankjewel 🙏 Weet iemand waarom er verschillende normen bestaan voor verschillende levensmiddelen? Mijn beredenering zou zijn, teveel PFAS is slecht voor het lichaam, ongeacht via welk levensmiddel ze in het lichaam zijn gekomen. Ga ik hier te kort door de bocht? Is het relevant om voor verschillende levensmiddelen verschillende normen te hanteren?
-
Dank voor je reactie! Er zijn aparte normen per levensmiddel omdat we via verschillende producten PFAS binnenkrijgen. De totale inname mag de veilige grens (TWI) niet overschrijden, en die wordt verdeeld over de belangrijkste bronnen zoals eieren, vis en water. Daarbij wordt ook gekeken naar haalbaarheid voor producenten: wat is technisch en economisch uitvoerbaar. Dus ja, PFAS is altijd slecht, maar de norm per product is een afweging tussen volksgezondheid én praktische uitvoerbaarheid.
-
-
ik probeer de getallen te controleren die worden gegeven omdat er verschillen notities worden gebruikt.
er is een norm per kilo lichaams gewicht per week
een norm in nano gram per kilo ei,
maar een ei is 200 gramen de meting op de kaart is in microgrammen
wat 1000 nanogram is,
dus een “groene” meting van 0.5 microgram is 500 nanogram is 100 keer boven de europese normen er is een unicode voor het mu teken die ook gebruikt kan worden in de kaart
μ
of bedoelde u nanogram dan is het ng-
Dank voor je bericht! Het is inderdaad wat verwarrend.
Voor eieren spreken we over microgram (µg) per kilogram ei.
Voor de normering wordt gepraat over nanogram (ng) per kilogram lichaamsgewicht.
We eten geen kilos eieren en een ei weegt gemiddeld 50 gram. Microgram per kilogram is hetzelfde als nanogram per gram.
De rekentool op deze website laat zien hoe dat samenkomt:
Formule: (4.4 * lichaamsgewicht) / (pfas_som * ei_gewicht)
-
-
De Financial Times heeft een paar dagen geleden een artikel gepubliceerd (gratis te lezen na registratie) over PFAS verspreiding. Opvallend is dat de vervuiling vooral in NL en BE hoog is. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk het gebruik van pesticiden. Het zou me niet verbazen als de hoge achtergrondconcentratie gelinkt is aan de hoge pfas waarden in de eieren van hobby kippen (die toch meer buiten lopen dan industriële kippen).
-
Hi,
Ik zag dat je behoefte hebt om iemand te laten meekijken met de analyse. Ik ben een ecoloog met ervaring op het gebied van data analyse. Als deze behoefte er nog steeds is, stuur mij dan een email.
groeten,
-
Dank voor je aanbod! Er zijn verschillende partijen nu met de data bezig. Ik zal binnenkort de analyses updaten. Mocht je zelf iets willen onderzoeken dan hoor ik dat uiteraard graag, ik zoek zelf op dit moment geen extra hulp meer (en heb de pagina nu geupdate).
-
-
Beste Dreas, We overwegen om in plaats van eieren, de grond laten testen. We hebben ca 15 hanen en hennen, die los lopen op een ruim terrein, wat grotendeels in transitie is van grasland tot voedselbos. Ook vanwege die reden spreekt ons het advies van Kim (van De Kippenclub) aan. Ze schrijft:
‘Heeft het zin om de eieren te laten testen?Voor de meeste hobbyhouders niet echt. In theorie kun je eieren laten testen op PFAS bij een gespecialiseerd laboratorium, maar in de praktijk levert het weinig op. Zo’n test is kostbaar en je krijgt alleen een uitslag van de eieren die je op dat moment inlevert. Maar het PFAS-gehalte in eieren is geen vast gegeven, het kan verschillen per seizoen, per kip en zelfs per legperiode. Dat betekent dat je een uitslag krijgt van een momentopname, zonder echt te weten wat het over de langere termijn zegt. Wil je toch iets laten onderzoeken? Dan is een bodemtest vaak zinvoller. Je kunt laten analyseren of de bodem van je kippenren verhoogde waarden bevat, en zo bepalen of maatregelen zoals afdekken of verplaatsen zinvol zijn.’ Complete advies zie De Kippenclub
Ondersteunen jullie dat advies ook? Zijn die onderzoeksuitkomsten ook welkom op Pfas in kaart? Maakt het hierbij veel uit welke onderzoeksinstantie te benaderen? We kijken uit naar jullie advies.Vriendelijke groet, mede namens man, kinderen en onze kippen 🙂-
Ik snap de gedachte, maar in de praktijk lijken de grondwaarden lang niet altijd het PFAS gehalte in de eieren te verklaren. Ik vrees dat dat daarom onvoldoende inzicht zal geven.
Ik ben ook heel benieuwd of de PFAS waarden schommelen met de seizoenen of jaren (voor mijn eigen eieren) en hoop daar met de nieuwe meldingen meer inzicht in te krijgen komende maanden.
-
Ik houd mijn kippen al tientallen jaren onder dezelfde omstandigheden zowel qua ren als qua uitloop. De kippen krijgen ook altijd hetzelfde soort voer en water, een behoorlijk constante factor dus. De grond kan hier nauwelijks vervuild zijn, er is hier nooit industrie geweest. Testuitslag 0.51 microgram/kg.
Wat Kim van de Kippenclub aangeeft ” als je eieren laat testen is dat alleen een momentopname” is eigenlijk onzin
Er worden immers jaarlijks miljoenen “commerciële eieren” geproduceerd. En uiteraard wordt daar maar een fractie van onderzocht! In Kims redenatie zou dat dan ook slechts een momentopname zijn, waar het RIVM dus niet vanuit gaat. -
Hartelijk dank voor jullie reacties, Dreas en Olga.
-
De uitslag is binnen, redelijk bericht, toelaatbaar, ik voer hem zo in.
-
-
Als de pfas stoffen door regenwormen in de kip/eieren komen, en niet meer afbreken maar opstapelen….?
Vorig regenjaar liepen mijn 5 kippen buiten en ook dit voorjaar in natte weken: toch heeft mijn geteste ei een som van 0.25
Dus dan denk ik dat in mijn tuingrond weinig pfas zit…
-
-
Een momentopname lijkt mij wat te kort door de bocht; ik houd mijn kippen al tientallen jaren onder dezelfde omstandigheden, zowel qua verblijf en uitloop als qua voer. Dat lijkt me een tamelijk constante.
En wat Kim van de kippenclub aangeeft: “je krijgt alleen de uitslag van de aangeleverde eieren en daarmee is het een moment opname” : dat is feitelijk onzin
Zeker als je bedenkt dat van de miljoenen eieren die vanuit de commerciële eierhandel aangeboden worden natuurlijk ook maar een fractie onderzocht kan worden!
-
-
Ik lees in de fact-sheet van omgeving-en-gezondheid.be (https://omgeving-en-gezondheid.be/sites/default/files/2024-10/factsheet_PFAS_2021plus.pdf) dat er PFOS wordt gebruikt in het galvanisatieproces van metaal.
Industrie: galvanisatie
Bij galvanisatie wordt PFOS vooral gebruikt bij het verchromen. Bij dit proces kan
schadelijk chroom(VI) vrijkomen. Om de werknemers te beschermen, wordt
PFOS toegevoegd waardoor er minder chroom(VI) vrijkomt. Alternatieven voor
PFOS werken minder goed
Wil nou dat ik zo’n grote gegalvaniseerde ton gebruik voor water voor de kippen en de PFOS ook bij mij te hoog was (1,2ug/kg). Ik ga per direct stoppen met deze ton en over een tijd weer testen.-
Ik ben benieuwd naar het resultaat, wij gebruiken ook zo’n waterton.
-
-
Een met Pfas besmet ei dat bevrucht is laten uitbroeden….hebben die kuikens dan ook al meteen pfas in hun lijf? En als die kuikens volwassen zijn, zit er in die eieren ook Pfas?
-
Ja, voor zover ik kan nagaan in de wetenschappelijke literatuur is dat inderdaad het geval.
-
-
Pfas stapelt zich op. Vervuilde grond door blusschuim van brandweer bijvoorbeeld dat jaren later afgegraven is en naar de stort is gebracht en vervolgens weer gecomposteerd en verkocht verspreid in de tuinen van burgers… en 1 keer in de grond en je komt er niet meer vanaf, tenzij je alles afgraaft afdekt en van schone grond voorziet. Blijf het wel opmerkelijk vinden dat een niet oplosbare stof in een geproduceerd ei kan zitten. Wat ook opmerkelijk is is dat hobbyvissers rondom Zeeland en de kust hun gevangen zeebaars vol met pfas zou zitten maar dat de beroepsvisserij schijnbaar speciale netten heeft die pfasvrije vissen vangt.
-
Vis van beroepsvisserij is zeker niet pfas vrij. Bij een gemiddeld dieet krijg je het meeste PFAS (ca 1/3) binnen via vis. Het advies van het RIVM is daarom om 1x in de week vis te eten (niet vaker vanwege pfas, niet minder vanwege de positieve voedingswaarden). Bron: https://rivm.openrepository.com/entities/publication/a8e2fada-454e-40df-8b77-6a152a72b8d5
-
-
Ik denk dat het tijd wordt dat er actie plaats gaat vinden.
De afgelopen jaren hebben politici zitten slapen, als gevolg worden er in 2025 nog steeds PFAS gemaakt, PFAS die in het milieu verdwijnen! Als gevolg van de lakse houding zitten wij nu met oneetbare eieren, maar PFAS zitten inmiddels overal in. Schandalig. De PFAS productie moet toch al lang gestaakt zijn? Laten we onze eieren afleveren bij de poorten van de PFAS fabrieken of bij het Binnenhof.
-
Precies! Ik wil ook graag zoiets iets met mijn eieren doen. Eerst laten rotten en dan naar de verantwoordelijken gooien
-
-
Hallo,
Wat een goed initiatief voor kippen liefhebbers die nu in tweestrijd zitten wat ze met hun eieren moeten! Vandaag hoorde ik dat er meer PFAS zit in eigeel dan in eiwit, omdat PFAS zich bindt aan “vette” eiwitten. chat GPT bevestigt dit en geeft referenties naar concrete onderzoeken waaruit zou blijken dat er 10x zo veel PFAS in de dooier zou zitten. Wordt dit in de test ook onderzocht? Ik ben benieuwd of een van jullie hier al verder over nagedacht heeft en meer over weet.-
Bij mijn weten wordt door de laboratoriums daarin geen onderscheid gemaakt.
-
Ik heb deze vraag uitgezet bij testen op pfas waar ik onze eieren heb laten testen:
Voor de bepaling van contaminanten in voedingsmiddelen moet het eetbare gedeelte geanalyseerd worden. In dit geval hebben we dus het eiwit en eigeel geanalyseerd. Deze methode zou gelijk moeten zijn met hoe het RIVM de analyse uitvoert.
-
Wel gelezen dat pfas in dooiers opstapelt. Vet. En vet zit ook in regenwormen die buitenkippen oppikken. Mits het regent. Want nu met droogte zie ik geen regenwormen in de tuingrond
-
-
Er is een publicatie geweest van Eurofins, een onderzoeksinstituut, dat dit vermeldt. Lees maar: https://www.eurofinsfoodtesting.nl/nieuws/570/pfas-gevonden-in-biologische-eieren-in-denemarken
-
-
Excuses voor vorige reactie! Volgens mij is het nu wel gelukt! Zal vast iets verkeerd gedaan hebben!
-
Heb geprobeerd de uitslag van het PFAS-onderzoek van de eieren van onze kippen toe te voegen aan de kaart maar heb het idee dat dit niet gelukt is! Kan ik jou de gegevens mailen?
-
Dag Andreas,
Goed initiatief!
Aangezien de berekeningen van de veilige hoeveelheid eieren van de EFSA ogenschijnlijk strijdig zijn met het advies van het RIVM om helemaal geen eieren van hobbykippen te eten heb ik de rapporten verder uitgeplozen. Het belangrijkste blijkt te zijn:
– Een rapport van het RIVM uit 2023 te zijn (zie link) waaruit blijkt dat Nederlanders gemiddeld teveel PFAS binnen krijgen.
– De limieten per producten tellen gezamenlijk niet op tot een totale veilige hoeveelheid, maar zijn alleen bedoeld om excessen te voorkomen.
– Concreet: Een gemiddeld persoon krijgt gemiddeld 333* nanogram PFAS per week binnen, terwijl de veilige hoeveelheid 321 nanogram is. Commerciële eieren dragen hier gemiddeld 12,5 nanogram^ (3,7%) aan bij. Eieren die exact voldoen aan de productlimiet van 1,7 nanogram/gram dragen echter 212,5 nanogram bijdragen, waardoor de totale hoeveelheid PFAS die je binnenkrijgt bij een gemiddeld dieet veel te hoog wordt (ca 533 gram/week).Het is sterk afhankelijk van je verdere dieet en de waardes voor je eigen eieren wat veilig is. In een gemiddeld dieet zijn vis, zuivel en vlees de voedingsproducten met de hoogste bijdrage*. In ons geval is bijvoorbeeld zo dat de hoeveelheid PFAS die we binnen krijgen inclusief onze eigen eieren te overzien is, omdat we verder nagenoeg veganistisch eten. Ik heb je een email gestuurd met de tabellen.
* Uitgaande van een persoon van 73 Kg die drinkwater drinkt wat op basis van grondwater gemaakt is. Drinkwater op basis van oppervlakte water verhoogt dat met ongeveer 102 nanogram/week; in dit geval is dit de belangrijkste bron van PFAS.
^ Uitgaande van 2,5 ei per week, wat het gemiddelde is.Met vriendelijke groet,
Erik Nooijen-
Er zijn nog meer factoren te noemen die de inname van pfas beïnvloeden, zoals de grootte van de eieren.
Mijn krielkipjes, bijvoorbeeld, leggen eieren met een gewicht van ca 30 gram. Dat is qua gewicht iets meer dan de helft van een gemiddeld ei. -
Dank voor dit uitgebreide verhaal, je hebt helemaal gelijk dat eieren niet als losstaand kunnen worden gezien.
-
bedankt voor de extra uitleg. Zou je mij ook die tabellen willen versturen?
-
-
Wat een fijne website, dank. Ik heb nu net toch een test besteld omdat deze website het naar mijn idee de kostprijs meer rechtvaardigt 😉 Niet alleen voor mezelf meer duidelijkheid maar ook meer inzicht voor anderen. Nu nog wachten op de kit en de uitslag.
-
Ik dacht er precies hetzelfde over voordat ik de site lanceerde! 🙂
-
Mijn labrapport staat per abuis op rood. Dit moet groen zijn. Zie rapport Normec
-
Doordat PFOS boven de maximum waarde van 1.0 valt liggen de eieren helaas boven de EU norm.
De som is een onderdeel van de normering omdat bijvoorbeeld een ei met PFAS 0.9, 0.20, 0.50, 0.20 wel onder de individuele grens blijft maar alsnog de som overschrijdt. Commerciële eieren die de individuele OF som waarden overschrijden mogen niet worden verkocht voor consumptie, vandaar dat ik dezelfde grens toepas. Dit is ook expliciet zo door de NVWA voor Nederland bevestigd.
Helaas kan ik daarom de melding niet als “onder de norm” in het groen op de kaart zetten.
-
-
-
-
Waarom heeft een ei meer veel gevolg voor de wekelijkse toegestane hoeveelheid? Dij een mens van 73 kg zou deze 320 nanogram zijn. Dat zijn 150 eieren minmaal? In een week…
-
Dank voor je reactie! Wanneer je naar PFAS in eieren kijkt reken je met microgram per kilo ei. Voor de PFAS inname wordt gekeken naar nanogram PFAS per kg lichaamsgewicht. De formules staan onder de rekentools.
-
-
Super mooi initiatief, Dreas, waarvoor dank! Ik heb mijn testresultaten net ook gedeeld (onder de norm!).
Zou het interessant zijn om onder een apart symbool testwaarden van commerciële eieren te plaatsen, als daar gegevens van zijn te sprokkelen?-
Dank voor de suggestie. Voor nu hou ik de focus op hobbykip eieren. Commerciële bedrijven zullen niet met een norm overschrijding op een publieke kaart willen staan.
-
Daarom juist is t belangrijk dat commerciele eieren ook met uitkomsten test op n kaart komen. Wij als hobbykip houders willen dat ook niet graag, lijkt me…
-
Zeker! Als een particulier of onafhankelijke organisatie de commerciële eieren test en die uitslag deelt lijkt me dat nuttig. Gelukkig vinden genoeg hobbykippen houders het niet erg om op de kaart te staan om zo het PFAS probleem op de kaart te zetten.
-
-
-
-
Welke van deze is het duidelijkst in de testresultaten die je terugkrijgt?
Testen op PFAS (€ 270) of Triskelion (€ 249) -
Fijne site! Ik heb zojuist de testuitslag van onze eieren toegevoegd, gelukkig oder de norm!
Ik kan kiezen uit kraanwater of regenwater, mijn kippen drinken grondwater uit de bronwaterpomp. Ik heb aangenomen dat ik dan regenwater moet invullen.
Waarom is de testuitslag een momentopname? De grond verandert toch niet zomaar, daar komt toch niet ineens meer PFAS in?
-
Dank! Ik heb grondwater nu toegevoegd, als je me de locatie mailt pas ik die aan.
Het is nog onduidelijk of de PFAS toeneemt naarmate de kippen ouder worden en of er een significant seizoenseffect is (omdat de kippen niet het hele jaar door gelijk leggen). Ook bijvoorbeeld grondwaterstand zou de PFAS gehaltes kunnen beïnvloeden.
-
-
Eerst dank voor deze website. Ik wilde graag ook ons resultaat toevoegen maar zien nu dat PFAStest.nu niet aan de wetenschappelijke standaard voldoet. Erg jammer. Mijn vraag, vraag jij op jouw formulier naar het gebruik van luis/bestrijdingsmiddelen? Wij hebben een enorme mijtenexplosie, zo erg dat de dierenarts fipronil aanraadde (levensbedreigend, anders zou ik t niet doen). Dat betekent sowieso een tijd geen eieren eten. Na gebruik kwamen we erachtr dat fipronil ook een pfas is. Diepe zucht maar ook het volgende: Ik vraag me af of meer mensen fipronil hebben gebruikt en daarna een test hebben laten doen. Dan zou hun grond wel oke kunnen zijn, ondanks een negatieve uitslag. Onze test gelukkig voor de fipronil afgenomen maar zie het desalniettemin duister in. Veel pfas in onze omgeving 🙁
-
Fipronil bevat geen PFOS, PFOA, PFNA of PFHxS. Ik meen dat het ook niet onder PFAS valt.
-
Ah, niet in Europa, wel in VS. Amerikaans (wetenschappelijk) artikel gelezen. Er wordt een iets andere definitie gebruikt (fipronil heeft ‘maar’ 2 gefluoriseerde koolstofatomen). Is ook een forever chemical en ‘gedraagt’ zich vergelijkbaar 🙁 Je kan t opbreken maar de nieuwe stukjes zijn net zo erg of erger.
-
-
-
Dank voor de leuke informatieve site. Ik heb maar 4 kippen die in een overdekte ren rondlopen en 1x per dag hooguit een half uurtje op een stukje gras van 3m2 (waar nauwelijks nog gras staat omdat er ook dagelijks een paar konijnen lopen).
Ik vroeg me af of het wel veilig zou zijn de eieren te eten als ik de overdekte ren zou gaan bestraten. Vinden de kippen vast niet zo fijn, maar om nou de eieren elke dag in de kliko te gooien vind ik ook niks.
-
Dank voor je vraag! Er lijkt wel een verband tussen PFAS en de ondergrond, maar je zou je eieren toch moeten testen om het gehalte te weten en dat is dan nog steeds slechts een moment opname.
-
-
Is er een correlatie met de leeftijd van de kippen?
-
Ja pfas verdwijnt niet, het wordt opgeslagen. Hoe ouder de kip (met pfas) hoe meer pfas.
Als er teveel pfas is, telt ieder jaar op.-
De data suggereert juist hoe ouder de kip hoe minder PFAS in het ei. Maar dat vind ik ook niet direct logisch en het verband is nog te zwak om er een conclusie aan te kunnen verbinden.
-
-
Dank voor je vraag. De data is daar niet heel duidelijk over. Omdat ik alleen leeftijd gemiddelden heb en eieren samen getest worden betwijfel ik ook of ik dat zelf duidelijk kan krijgen. Ik verwacht komende weken weer een hoop nieuwe meldingen en zal de vragen die hier langskomen dan opnieuw bekijken en publiceren op de analyses pagina.
-
Inmiddels een eerste analyze: https://pfasinkaart.nl/analyse/#Leeftijd_kip
-
-
-
Beste Dreas,
Prachtige site! Het valt me op dat heel veel meetpunten op de kaart al uit (eerste helft) 2024 zijn. Kon er toen ook al door particulieren getest worden? Ik had verwacht dat dat pas de laatste weken/maanden zou gaan gebeuren.
Als ik een test ga laten doen zal ik zeker de uistlag op je kaart toevoegen.
groet, Harro
-
Er was toen ook media aandacht voor het probleem. Ik verwacht dat de huidige aandacht komende weken voor een nieuwe golf testresultaten zal zorgen. Hobbykippen leggen pas in het voorjaar weer eieren, dus dat speelt ook een rol.
-
-
Ik begrijp niet waarom de uitkomsten van een gecertificeerd laboratorium zoals Contecna niet voor publicatie op de kaart in aanmerking komen omdat “er een hoge mate van onjuiste meetuitkomsten zou zijn”
Hoezo dat; het betreft immers een laboratorium dat aan voorwaarden voldoet. Wie bepaalt nu eigenlijk dat meetuitkomsten (!) onjuist zijn?
Vriendelijke groet
Olga-
Bedankt voor je reactie!
De dienst PFAStest.nu geeft zelf aan dat ze de test goedkoop kunnen aanbieden omdat ze een 50% meetonzekerheid toestaan. Daar is op zich niets mis mee, maar daarom valt een grote groep eieren in de “oranje” zone en is het daarmee onduidelijk of ze onder of juist boven de EU norm vallen. Als ik alleen de “groene” en “rode” uitslagen zou toevoegen dan vertekent het beeld statistisch.
Daarnaast voldoet het PFAStest.nu rapport aan geen enkele standaard dat een officieel laboratorium (zoals Cotecna) onderschrijft. Een datum is bijvoorbeeld een verplicht onderdeel voor een laboratorium resultaat, die ontbreekt.
Rapportages van Cotecna zelf zullen waarschijnlijk wel aan de standaarden voldoen, die kunnen dan mogelijk wel worden verwerkt op de kaart.
Ik hoop dat dit het verduidelijkt. Ik was zelf erg enthousiast dat er een goedkopere test optie op de markt was gekomen en teleurgesteld dat de resultaten zo beperkt bruikbaar zijn.
-
-
Beste Dreas,
Dank voor het delen van jouw onderzoek. Zeer interessant! Ik ben buitengewoon geinteresseerd in invloeden van buitenaf die onze gezondheid beinvloeden. Kijk op onze www. luchtkwaliteit.nl en http://www.caeli.nl waar ik mij mee bezig hou. Ik begrijp dat het PFAS probleem o.a. vanuit grondwater komt. Hiermee besproeien we onze tuin maar ook gewassen en we eten kip. Weet jij hoe gaat de NVWA test op PFAS in onze voeding? Is dit sluitend of doen ze af en toe een testje?
-
Mooie kaart! De NVWA legt dit uit op https://www.nvwa.nl/onderwerpen/contaminanten-in-levensmiddelen/pfas-in-levensmiddelen
-
-
beste Dress, zie je schommelingen/ patronen in de metingen in relatie tot de seizoenen? Bijv. Zijn winter metingen lager dan voorjaars metingen of zomer metingen?
-
Op de Analyses pagina staat daar iets over. Omdat hobbykippen in de winter vaak geen of weinig eieren leggen zijn er helaas weinig test rapporten uit zo’n periode.
-
-
Hoi,
Waar kan ik de eieren van onze kippen laten testen?
Groeten,
Marieke-
Op de hoofdpagina van pfasinkaart.nl staat onder “Testen” welke partijen particuliere kippeneieren kunnen testen.
-
-
Beste Dreas,
Naar aanleiding van het rapport van RIVM had ik in Excel zitten rekenen met onze eigen metingen (die ook op het kaartje staan). Blijkt dat jij al zo’n tool op je site hebt staan. Perfect ! De resultaten komen in elk geval overeen.
Ik las in het rapport dat het uit zou kunnen maken wanneer de monsters zijn genomen omdat gedurende het jaar de legproductie minder wordt. Heb jij daar iets meer over gehoord. En drinkwater voor de kippen, ik schep regelmatig met het waterbakje uit de regenton, weet niet of dit slechter is dan kraanwater.
Maar het beeld op jouw kaart stemt wel wat hoopvoller dan het nieuwsbericht van het RIVM. Dat was toch een beetje stemmingmakerij. Ik zou als kippenhouder in elk geval altijd zelf metingen laten verrichten. Dan kan je met de tool uitrekenen of je nog een paar eitjes per week met een gerust hart kan eten.
Ga zo door!
Groet van Piet van Rijsingen-
Op https://pfasinkaart.nl/analyse/ staan mijn bevindingen. Ik zal deze data bijwerken wanneer er voldoende nieuwe meldingen zijn.
-
-
Hè, hè eindelijk zinnige informatie, dank voor dit werk! Ik heb een wellicht nogal blonde vraag. Als pfas zo slecht is voor mensen, dan zal het waarschijnlijk ook slecht zijn voor kippen, toch? Zou er dan geen toename moeten zijn van ziektes/sterfte bij hobby-kippen? Of is het rechtstreeks van snavel naar ei? En hoe zit het dan met de hanen? En de uitwerpselen? Is er al eens getest of er in de kippen zelf/kippenvlees een stapeling van Pfas is? En zo ja, wat daarvan de effecten zijn?
-
AI: Ja, PFAS kan schadelijk zijn voor kippen, net als voor andere dieren en mensen, met effecten op o.a. lever en immuunsysteem. Of dit leidt tot zichtbaar meer ziektes bij hobbykippen hangt sterk af van de mate van blootstelling; lage niveaus veroorzaken niet altijd acute ziekte.
PFAS komt via het bloed in de eidooier terecht (niet direct ‘snavel naar ei’), wat voor leggende hennen een belangrijke uitscheidingsroute is. Hanen missen deze route en kunnen PFAS ook ophopen in hun lichaam (vlees, organen). Uitscheiding via mest vindt ook beperkt plaats. Ja, stapeling in kippenweefsel is aangetoond, met potentiële gezondheidseffecten afhankelijk van de concentratie.
-
-
Dreas,
Mij valt in dit dossier iet op. PFAS/PFOS hecht zich in regenwormen aan het eiwit maar in kippeneieren juist aan de dooier. Heb jij informatie die dat verklaart?-
AI: PFAS-chemicaliën kunnen door hun structuur aan zowel vetten (lipiden) als eiwitten binden. Het verschil tussen regenwormen en kippeneieren komt waarschijnlijk door hun samenstelling. Eidooiers zijn extreem vetrijk, waardoor PFAS zich daar preferentieel ophoopt via interactie met lipiden. Regenwormweefsel is relatief minder vet; functionele eiwitten (zoals transport- of spiereiwitten) zijn daar overal aanwezig en vormen mogelijk relatief belangrijkere bindingsplaatsen voor PFAS door het hele organisme. De waargenomen locatie (eiwit in worm, dooier/vet in ei) weerspiegelt dus waar PFAS het makkelijkst bindt in die specifieke biochemische omgeving.
-
-
Dreas,
Ik kan het op de RIVM site niet vinden, maar zou jij wellicht de data van het RIVM kunnen ontvangen van de 60 genoemde locaties?
https://www.rivm.nl/nieuws/rivm-adviseert-geen-particuliere-eieren-meer-te-eten-
Het volledige RIVM rapport staat op: https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2025-0011.pdf
-
Ah top!
Met voldoende “detail info” zodat je nog een 60-tal onderzoeksresultaten toe kunt voegen?
PS: ik heb op onze dorpssite “reclame voor je gemaakt” 😉
https://www.katlijk.nl/Geen_eieren_hobby-kippen_meer_PFAS-
Ik voeg alleen resultaten toe wanneer ik een kopie van de test heb ontvangen, om op die manier zo objectief mogelijk te blijven. Dank voor de reclame, goed dat er aandacht is voor dit probleem!
-
-
Ik heb alles eens grondig doorgenomen, en stuitte uiteindelijk ook op de Europese verordening die het maximale toegestane gehalte aan PFAS bepaald. Daarin is er nogal een groot verschil tussen de limietgrens tussen verschillende productgroepen. Bij eieren mag de PEQ 1,7 μg/kg zijn, voor rundvlees is dit 1,3 en voor zalm is dit 45 μg/kg. Als de eieren uit deze proef aan die laatste risicogrens zou moeten voldoen, dan zou 58 van de 60 eieren slagen. Kan iemand mij hier toevallig uitleggen waarom er zulke grote verschillen in risicogrens zijn vastgesteld in de verordening?
De verordening:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32023R0915De ruwe data van het onderzoek:
https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2025-0011-Appendices-A-B-D.xlsx-
AI antwoord dat bij mijn weten klopt: De EU stelt verschillende PFAS-limieten (ML’s) vast voor voedingsmiddelen, zoals eieren (1.7 µg/kg) of rundvlees (1.3 µg/kg), om te zorgen dat de totale wekelijkse inname onder de veilige grens (TWI) blijft. Deze verschillen ontstaan door een balans tussen meerdere factoren: gemiddelde consumptiehoeveelheden (meer gegeten = vaak strengere limiet nodig), de mate waarin PFAS zich van nature ophoopt in een product (bv. meer in vis dan in rund), en wat praktisch haalbaar is (ALARA-principe) zonder de voedselvoorziening te blokkeren. Zo probeert men de totale blootstelling via voeding te beheren.
-
Het is iets simpeler, namelijk een lage norm voor producten of PFAS’s met lage gehaltes (bv vlees) en een hoge norm voor producten met een hoog gehaltes (bepaalde soorten vis). Het principe wordt “strict but feasible” genoemd of ook wel ALARA (staat ook in RIVM-rapport). Op basis van de gerapporteerde gehaltes in een bepaald product wordt een verdeling gemaakt en de norm vastgesteld op ongeveer de P95, dus 95% onder die grens, 5% erboven. Heeft dus niets te maken met hoeveel je van iets eet. Die normen zijn niet gebaseerd op de RPF’s, dus ook niet de som van 1,7. Het gebruik van RPF’s is ingevoerd door RIVM, dus RIVM-methode, niet de NVWA-methode, ook al gebruiken ze soms die methode. Maar dus niet om te kijken of iets voldoet aan de normen.
-
Dank voor de reactie! Ik heb de rekenmethode nu hernoemd naar RIVM.
-
-
-
-
Hoi, ik zie dat er voor Zuid Limburg weinig data zijn, klopt dat? En is daar een reden voor?
-
Klopt, helaas zijn daar nog niet meer meldingen vandaan. Ik weet de reden niet.
Beste Dreas,
Je geeft op de site aan dat de testresultaten van Cotecna niet betrouwbaar genoeg zijn. Kun je daar iets meer over zeggen? En is dat wellicht verbeterd sinds de site is begonnen?
-
Het rapport via pfastest.nu (Cotecna) werkt met kleurcodes. Ze geven aan dat er een 50% meetonzekerheid bestaat. Daardoor kan je vaak niet zien of de uitslag boven of juist onder de norm zit. Daarnaast voldoet het rapport aan geen enkele standard en ontbreekt bijvoorbeeld de datum waarop de test is uitgevoerd.
-
ik ben te laat op deze site gekomen, heb de eieren laten testen bij Pfastest.nu en heb inderdaad een waardeloze uitkomst ontvangen, een prachtig stoplicht waar je niets aan hebt. Ik kreeg een reactie op mijn klacht dat ze het vooral toegankelijk wilden maken voor particulieren, nou vooral geld uit de broekzak kloppen bij particulieren.
-
Mooi initiatief, dank daarvoor! Heb je ook het soort en merk voer geanalyseerd in relatie tot de gevonden waardes in de eieren? Mij lijkt het voer toch nog steeds een voor de hand liggende bron…
-
Dank voor je reactie. Ik heb geen aanwijzing gevonden dat het soort of merk voer een oorzaak zou zijn.
Beste Dreas, wat een mooi initiatief voor een minder mooie zaak. Het zou heel interessant zijn als gegevens van het Beter Leven keurmerk van legkippen bekend zouden worden en er naast gelegd kunnen worden. Bij dat keurmerk is het verschil tussen 2 en 3 sterren de vrije niet overdekte uitloop. Ik heb zelf zojuist navraag gedaan.
-
Dank voor de reactie! Het betreft vooralsnog alleen hobby kippenhouders op deze website (dus zonder keurmerk). Eieren die in de winkel liggen moeten altijd onder de EU norm zitten, de NVWA is verantwoordelijk voor het toezicht daarop.
Hoewel je hier niets over terugvindt op het internet heb ik van deskundigen inmiddels begrepen dat kunstmest en bestrijdingsmiddelen ook PFAS (kunnen) bevatten. Dit zou het enorme verspreidingsgebied kunnen verklaren.
Aanbeveling voor de website:
Het kunnen aankruisen dat kippen grondwater drinken. Wellicht bevat dat grondwater PFAS.
Onze kippen scharrelen veel op onze composthoop. Ik heb daarvoor keukenafval aangekruist, maar dat is toch iets anders. Een composthoop bevat veel regenwormen. Wellicht de bron voor de PFOS in eieren.
-
Hoi! Ook grondwater kan inderdaad een bron zijn. Bedoel je dat mensen grondwater oppompen als drinkwater voor de kippen? Dat lijkt me niet heel gebruikelijk?
Recent onderzoek suggereert inderdaad dat regenwormen PFAS zouden accumuleren. Als zo’n worm gegeten wordt, zou dat een extra hoge concentratie PFAS overbrengen in verhouding tot de grond zelf. In het geval van de composthoop is het relevant of de producten in die composthoop PFAS bevatten, want zo niet zullen de regenwormen dat ook niet accumuleren.
Beste,
Waarom is het merk kippenvoer verwijderd bij de testresultaten?
-
Fout aan mijn kant. Ik had het type voer en merk gesplitst in het formulier (voor betere statistische analyse), dat had ik nog niet bijgewerkt in de informatie bubbel. Nu opgelost. Dank voor de feedback!
Ha Dreas, prima initiatief! Ik mis het totaal van bij jou gemelde metingen. Of kijk ik niet goed?
groet
-
Dank voor je bericht! Het zijn er op dit moment 162, dat wordt inderdaad niet live weergegeven.
-
Dank Dreas,
zie je kans wel het aantal meldingen op de site weer te geven? Ik ben erg benieuwd hoeveel mensen uiteindelijk de stap maken om de eieren te laten testen.
gr
Paul Kok
-
Ik zal het aantal periodiek bijwerken op de hoofdpagina tegelijk met de statistiek.
-
-
Hoi Dreas,
Vraagje, ik heb tijdje geleden de waarden ingevoerd van onze testresultaten(Sportlaan Driebergen-Rijsenburg). Deze zie ik nog niet terug op het kaartje. Is de aanmelding wel goed terecht gekomen? Groet Gerri
-
Hoi! Ik verwerk de meeste aanmeldingen binnen een uur, dus dan is er misschien iets misgegaan. Als je een email kunt sturen kijk ik het na! [email protected]
Goedendag! Zou het mogelijk zijn om de data als een tabel te exporteren via een knop of iets dergelijks? Ik denk dat hier wel interessante grafieken uit zouden kunnen komen en andere data analyse (zoeken op trefwoorden qua wat voor water, wat voor voer gekoppeld aan welke waarden, etc.)
-
Dank voor je bericht! Ik kan inderdaad analyses uitvoeren op de data. Ook kan ik externe bronnen koppelen aan de geografische locaties (zoals grondsoort). Daar is vooralsnog helaas geen statistisch significante nieuwe informatie uit voortgekomen. Vanuit de overheid vind er officieel onderzoek plaats, ik heb begrepen dat daar mogelijk binnen een paar weken een nieuw rapport van verschijnt.
Beste initiatiefnemer, dank daarvoor. Ik vraag me af of de leeftijd van de kippen uitmaakt. Het lijkt erop dat het stoffen zijn die accumuleren. Misschien zou dat ook inzicht geven, misschien dat kippen die eieren onder de norm leggen dat over een aantal jaar niet meer doen.
-
Dank voor de reactie! Ik heb de gemiddelde leeftijd nu als optioneel veld toegevoegd aan het aanmeld formulier. Mocht je het formulier al hebben ingevuld email me gerust en dan pas ik de melding aan.
Super!
Wat ook nog interessant is om aan toe te voegen en wat veel inzicht kan geven (extra kaart of extra ballonnetje): hebben mensen naast de eieren ook andere zaken laten testen zoals water (regenwater/slootwater/bronwater), grond / compost / regenwormen / voer /vlees / groente (welke?) / gras / schelpengrit?
Dit ook om richting te geven in waar je het in moet zoeken, zodat niet iedereen een fortuin kwijt is om alles te testen.
Wij hebben inmiddels zelf 2 soorten voer en schelpengrit aanvullend laten testen na het vinden van vooral verhoogde Pfos waardes (10x) in onze eieren. Hier werden geen waardes in gevonden wat verklarend is voor de hoge waardes gevonden in de eieren (helaas).
Zullen onze data aan de kaart toevoegen zodra het kan.
-
Dat zou zeker interessant zijn! Vooralsnog lijken alleen eieren een wisselend test beeld te geven, vandaar de kaart. Zodra naast bodemkwaliteit een andere mogelijke oorzaak wordt ontdekt die locatie gebonden is zal ik dat zeker aan de kaart toevoegen.
Heel fijn als mensen hier delen welke andere testen positief/negatief waren. Als er meer meldingen zijn zal ik die verzamelen en in een lijstje toevoegen onder de kaart.
Beste initiatiefnemer opzet pfas-ei-kaart,
Hartelijk dank voor opzet van de kaart, hopelijk wordt het flink ingevuld.
Het zou mogelijk nog veel informatie geven als er wordt vermeld hoeveel kippen er tot hoeveel m2 onoverdekte buitenruimte toegang hebben. Dit om de theorie te toetsen dat de grote onderlinge verschillen per locatie (soms zelfs tussen buren) niet een afgeleide zijn van de hoeveelheid pfas in de grond, maar van de hoeveelheid beschikbaar scharreloppervlak van de kip. Immers: als er 10 kippen op 20 m2 lopen, dan wordt het een grote zandbak met weinig groen, insecten en regenwormen. Als 10 kippen op 3000m2 lopen, dan hebben ze toegang tot veel meer biomassa met daarin mogelijk pfas.
Het zou kunnen zijn dat er een sluier van pfas over heel Nederland ligt en dat de verschillen per locatie nu vooral bepaald wordt hoe de kippen gehouden worden. Dit zou ook kunnen verklaren waarom in eieren afkomstig van commerciele partijen geen verhoogde pfas waardes worden gevonden.
-
Dank voor de feedback! Ik heb de suggesties toegevoegd aan het aanmeld formulier.
Geef een reactie